گروه بین‌الملل مشرق - عربستان یکی از کشورهای بزرگ و ثروتمند در منطقه خاورمیانه می‌باشد که در بسیاری از تحولات این منطقه تاثیرگذار است.

رژیم سعودی سعی کرده که از طریق رسانه‌ها، عربستان را کشوری پیشرفته نشان بدهد که هیچ مشکلی درآن وجود ندارد، اما از نظر بسیاری از کارشناسان متخصص در حوزه عربستان، این مساله درست نیست.

اهمیت این کشور ما را بر آن داشته است تا در سلسله مطالبی با معرفی استان های این کشور، به بررسی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی،مذهبی و سیاسی عربستان از داخل بپردازیم و تصویری روشن و دقیق از این کشور نشان بدهیم.

استان مکه یکی از استان های پرجمعیت عربستان است که از جنبه های مذهبی و اقتصادی جزو یکی از استان های مهم و استراتژیک این کشور به شمار می رود.

جمعیت هفت میلیونی استان مکه

استان مکه پرجمعیت ترین استان عربستان می باشد و حدود هفت میلیون نفر که حدود 25 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، در این استان زندگی می کنند. با این وجود استان مکه فقط هفت درصد مساحت عربستان یعنی 137 هزار کیلومتر مربع را تشکیل می دهد.

با وجودی که شهر مکه مرکز استان مکه می باشد و نزدیک به یک میلیون و هفتصد هزار نفر در این شهر زندگی می کنند، اما بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر استان مکه، شهر جده می باشد، شهری که در آن نزدیک به سه و نیم میلیون نفر زندگی می کنند. نزدیک به سه میلیون نفر از جمعیت استان مکه از اتباع کشورهای خارجی هستند و کارگران خارجی حضور پررنگی در مناطق مختلف استان مکه به خصوص شهرهای مکه و جده دارند.

سفر میلیون ها مسلمان به شهر مکه

شهر مکه به دلیل قرار داشتن خانه کعبه و مسجد الحرام در این شهر جزو شهرهای معروف جهان اسلام می باشد و سالیانه بیش از بیست میلیون نفر از مسلمانان از مناطق مختلف جهان برای ادای فریضه حج و عمره به این شهر مقدس سفر می کنند.

مردم شهر مکه از همان دوران قبل از اسلام به دلیل موقعیت جغرافیایی این شهر، اهل تجارت بودند و مکه یکی از بازارهای تجاری منطقه حجاز در دوران جاهلیت به شمار می رفت، در عصر جدید هم سفر مسلمانان به شهر مکه در ایام حج و عمره به منبع درآمد اساسی ساکنان شهر مکه تبدیل شده است.

مردم شهر مکه علاوه بر اینکه در بخش ارائه خدمات به حجاج حضور دارند، صاحب مغازه های زیادی در بازار این شهر هستند که در این مغازه ها کالا به حجاج فروخته می شود و خرید حجاج از بازارهای شهر مکه یکی از منابع درآمدی مهم ساکنان این شهر می باشد.

شهر جده؛ قطب اقتصادی عربستان

شهر جده یکی از مهمترین شهرهای استان مکه می باشد که علاوه بر این، دومین شهر بزرگ عربستان بعد از پایتخت این کشور شهر ریاض هم است. شهر جده سابقه ای سه هزار ساله دارد و این شهر به عنوان قدیمی ترین و بزرگترین بندر تجاری عربستان شناخته می شود. بندر جده همچنین بزرگترین بندر دریای سرخ هم می باشد و از طریق این بندر کار صادرات و واردات بیشتر کالای های غیرنفتی کشور عربستان صورت می گیرد.

شهر جده پایتخت اقتصادی عربستان است و علاوه بر مقر بانک های جهانی، مقرهای شرکت های بزرگ داخلی و خارجی در شهر جده می باشد و بیشترین تعداد مراکز تجاری عربستان در این شهر است.

جده یک شهر تجاری و سیاسی مهم در سطح منطقه هم به شمار می رود و اتباع ده ها کشور در این شهر حضور دارند. همچنین مقر تعدادی از سازمان های بین المللی همچون سازمان کنفرانس اسلامی در شهر جده است.

شهر جده یکی از شهرهای پیشروی عربستان در زمینه اقتصادی است که این مساله به دلیل وجود بندر بزرگ، فرودگاه وسیع و شرکت های صنعتی و تجاری در این شهر می باشد. فرودگاه جده از فعال ترین فرودگاه های منطقه است که سالانه 15 میلیون مسافر از آن استفاده می کنند و این فرودگاه به عنوان ورودی اصلی زائرین بیت الله الحرام در طول سال به کشور عربستان شناخته می شود.


شیعیان در استان مکه عربستان

شهر جده یکی از محل های زندگی شیعیان عربستان است و ده ها هزار شیعه عربستانی در محلات مختلف شهر جده زندگی می کنند. این شیعیان معمولا از استان الشرقیه و شهر مدینه برای کار به شهر جده مهاجرت کردند و از ده ها سال پیش در این شهر زندگی می کنند.

شیعیان جده از داشتن هر گونه مسجد یا حسینیه ای در این شهر محروم هستند. آنها مراسم های مذهبی خودشان را در منازل شخصی برگزار می کنند که حتی همین مساله هم با واکنش رژیم سعودی مواجه می شود و این رژیم به صورت مستمر ضمن پلمپ منازل شیعیان فعال شهر جده، آنها را دستگیر می کند.

حضور شیعیان در شهر مکه محدودتر از شهر جده است و تعداد شیعیان شهر مکه در حد چند هزار نفر هستند که البته بیشتر آنها هم به دلیل حضور پررنگ جریان وهابیت در شهر مکه تقیه می کنند. برخی از شیعیان شهرهای مکه و جده از اشراف هستند که در واقع از نسل سادات بنی هاشم می باشند و آنها از صدر اسلام تاکنون اعتقاد خودشان به مذهب تشیع را حفظ کردند. شهر مکه همچنین یکی از مناطق زندگی صوفیان عربستان است و صوفیان شهر مکه با وجود حضور پررنگ جریان وهابیت در این شهر، جشن های میلاد رسول اکرم(ص) را در شهر مکه برگزار می کنند.

آل سعود به دنبال گسترش وهابیت در شهر مکه

یک بخشی از مردم شهر مکه از اشراف هستند که از نسل قبیله بنی هاشم می باشند. اشراف که از محبان اهل بیت(ع) هستند، در طول تاریخ در شهر مکه زندگی می کردند و تا پیش از تاسیس رژیم سعودی هم کنترل منطقه از جمله شهر مکه در دست اشراف بود. رژیم سعودی بس از تصرف منطقه حجاز و شهر مکه به شدت با اشراف مبارزه کرد، اما با این وجود هنوز هم اشراف در شهر مکه حضور پررنگی دارند.

شهر مکه در طول تاریخ اسلام از پایگاه های مذهب شافعی در حجاز بود و مردم این شهر از این مذهب پیروی می کردند، اما پس از اشغال شهر مکه توسط خاندان آل سعود و تاسیس رژیم سعودی، این رژیم سعی کرد که مذهب مردم شهر مکه را عوض کند و مردم این شهر را به وهابی های متعصب تبدیل نماید. رژیم سعودی همچنین تلاش کرده تا آثار تاریخی مرتبط با اهل بیت(ع) در شهر مکه را تخریب کند تا دیگر نامی از اهل بیت(ع) در این شهر نباشد.

پس از تصرف شهر مکه توسط رژیم سعودی، این رژیم مساجد، مدارس، موسسات و دانشگاه های زیادی را برای گسترش فرقه وهابیت در شهر مکه تاسیس کرد. رژیم سعودی با توجه به موقعیت مذهبی شهر مکه سعی داشته که فرقه وهابیت را در میان زائرین بیت الله الحرام تبلیغ کند و شهر مکه را به پایگاه اصلی تبلیغ فرفه وهابیت در جهان تبدیل سازد.

موسسات جریان وهابیت در شهر مکه

موسسه "رابطه العالم الاسلامی" بزرگترین مرکز فرهنگی و مذهبی فرقه وهابیت است که مقر آن در شهر مکه قرار دارد و وظیفه این موسسه گسترش فرقه وهابیت در سراسر جهان است. موسسه رابطه العالم الاسلامی با داشتن سابقه پنجاه ساله، ده ها دفتر در کشورهای مختلف جهان دارد و هزاران مسجد و موسسه دینی در نقاط مختلف جهان زیر نظر این موسسه فعالیت می کنند.

دانشگاه "ام القری" در شهر مکه هم یکی از دانشگاه های بزرگ عربستان است که تعدادی از دانشکده های آن در حوزه دین و مذهب فعالیت می کند و سالانه هزاران تن در این دانشگاه برای تبلیغ فرقه وهابیت در عربستان و مناطق دیگر جهان تربیت می شوند.